Kąpiel leśna (jap. 森林浴; Shinrin-yoku) – to praktyka kontaktu ze środowiskiem leśnym, korzystnie oddziałująca na zdrowie i dobrostan na poziomie profilaktyki, wspomagania leczenia oraz rehabilitacji. Po raz pierwszy opisana została w Japonii w latach 90-tych ubiegłego wieku, gdzie też przeprowadzono pierwsze badania naukowe potwierdzające jej skuteczność. Słowo “kąpiel” nawiązuje do metafory zanurzenia się w atmosferze lasu przy pomocy wszystkich zmysłów podczas powolnego, uważnego, zwykle milczącego spaceru. Istnieje wiele badań i publikacji naukowych potwierdzających korzystny wpływ kąpieli leśnych na normalizację ciśnienia krwi, tętna, poziomu cukru we krwi, pracy kory mózgowej równowagi współczulno-przywspółczulnej układu nerwowego, poprawę odporności na poziomie komórkowym, koncentrację uwagi, obniżenie depresyjności, poziomu złości i lęku. Kąpiel leśna poparta dowodami naukowymi została przez japońskich naukowców (Miyazaki) określona mianem terapii lasem.
Obecnie istnieje wiele nurtów i struktur kąpieli leśnych. Mogą one odbywać się samodzielnie lub z przewodnikiem, skupiać na zmysłach i uważności w naturze lub mieć szerszy wymiar, któremu towarzyszą dodatkowe ćwiczenia zwane “zaproszeniami”, jak zaproponował amerykański przewodnik Amos Clifford, a za nim wiele innych szkół działających w Europie, Ameryce oraz na świecie.
Kąpiele leśne są skuteczne w każdej grupie wiekowej, bez względu na płeć, pochodzenie, o każdej porze roku, o ile warunki środowiskowe nie są zagrażające ani nie powodują dyskomfortu.
Kąpiele leśne nie są:
- spacerem przyrodniczym dla rozpoznawania gatunków
- praktyką ezoteryczną (drzewolecznictwem, silvoterapią)
- psychoterapią
- nie są alternatywą (czymś ZAMIAST) dla leczenia farmakologicznego
- praktyką duchową
- filozofią
- sportem
